ντουμπλάζ

Λατινογενής όρος, που στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί μεταγλώττιση, και υποδηλώνει στη γλώσσα του κινηματογράφου την τεχνική μέθοδο, η οποία επιτρέπει να αντικαθίσταται - κατά την εκτύπωση της θετικής κόπιας της ταινίας - ο αρχικός ήχος με μια άλλη «πίστα», στην οποία οι φωνές είναι διαφορετικές. Η ανάγκη του ν. παρουσιάστηκε με τη διάδοση του ομιλούντος. Για να γίνεται η υπόθεση μιας ταινίας κατανοητή σε πολλές χώρες, χρειάστηκε να μεταφραστούν οι διάλογοι στη γλώσσα της καθεμιάς από αυτές. Αρχικά, έγινε σκέψη να γυρίζονται συγχρόνως οι ταινίες σε πολλές εκδόσεις. Αυτή η μέθοδος, αρκετά ακριβή, δοκιμάστηκε από τον αμερικανικό κινηματογράφο μεταξύ 1928 και 1931 με τη χρησιμοποίηση Ευρωπαίων σκηνοθετών, που παρακολουθούσαν την εργασία των Αμερικανών, που γύρισαν την πρωτότυπη κόπια. Αργότερα, στις πιο προοδευμένες τεχνικά χώρες το ν. οργανώθηκε αυτόνομα. Εκεί που αυτό δεν μπόρεσε να γίνει, όπως στην Ελλάδα, διαδόθηκε το σύστημα των υποτίτλων. Για το ν. μιας ταινίας χρειάζονται ηθοποιοί εκπαιδευμένοι να απαγγέλουν, σε συγχρονισμό με τους συναδέλφους τους που εμφανίζονται στην οθόνη, τον διάλογο μεταφρασμένο. Σήμερα, η εγγραφή γίνεται σε μια μαγνητική «πίστα» που μεταφέρεται κατόπιν στη φωτογραφική «πίστα». Το ν. εκτελείται σε ειδικά εργαστήρια με τις απαραίτητες εγκαταστάσεις και σε κατάλληλες συνθήκες περιβάλλοντος (ακουστική μόνωση κλπ.). Η τεχνική του ν. πέτυχε σε πολλές περιπτώσεις σχεδόν τέλεια αποτελέσματα, τα οποία παρ’ όλα αυτά κατακρίνει η πιο αυστηρή κριτική, επειδή έτσι δεν μπορεί να ακουστεί ο πρωτότυπος διάλογος των ταινιών με τις αυθεντικές φωνές των ξένων ηθοποιών. Το ν. έγινε, αντίθετα, δεκτό πολύ ευνοϊκά από το μεγάλο κοινό, τους σκηνοθέτες και τους παραγωγούς. Όλες σχεδόν οι ταινίες ντουμπλάρονται για να λείψουν οι τεχνικές δυσκολίες που συναντά η εκτέλεση μιας τέλειας «πίστας» ήχου την ώρα του γυρίσματος. Ένας άλλος λόγος είναι επίσης ότι πολλές ταινίες γυρίζονται συχνά στο ύπαιθρο ή και σε αυθεντικούς εσωτερικούς χώρους και με ερασιτέχνες ηθοποιούς που ο σκηνοθέτης διάλεξε για το εκφραστικό τους πρόσωπο και όχι για την καλλιέργεια της φωνής τους.